วิเคราะห์ความหมือนที่แตกต่างระหว่างหมากรุกและหมากล้อม เกมกลยุทธ์ที่ช่วยพัฒนาความคิดผู้เล่นอย่างรอบด้าน
หมากรุกและหมากล้อมถือเป็นหมากกระดานเชิงกลยุทธ์เหมือนกัน หมากล้อมมีการเล่นที่ง่ายกว่าหมากรุก แต่หมากล้อมมีความซับซ้อนมากกว่าเนื่องจากขนาดกระดานที่ใหญ่ ในการเล่นหมากรุกผู้เล่นต้องจำหน้าที่การเดินของหมากแต่ละตัวบนกระดาน แต่หมากล้อมนั้นมีเพียงหมากดำและขาว ทุกหมากเดินลงไปบนกระดานเช่นเดียวกัน
ในการเริ่มต้นเกมความเป็นไปได้ในการเดินหมากแรกของหมากรุกคือ 20 รูปแบบ ในขณะเดียวกันสำหรับหมากล้อมนั้นมากถึง 361 รูปแบบ ทำให้ในขณะที่เล่นหมากล้อมนั้นมักจะมีการเดินหมากที่นอกเหนือการคาดหมายเกิดขึ้นได้ค่อนข้างมาก
หมากรุกเป็นเกมลำดับชั้นที่เป้าหมายคือการจับราชาของฝ่ายตรงข้าม ในขณะที่เป้าหมายของการเล่นหมากล้อมคือการล้อมพื้นที่บนกระดานให้มากกว่าฝ่ายตรงข้าม
Handicap System ในการเล่นหมากรุกหากระดับฝีมือของทั้งสองฝ่ายแตกต่างกันมาก เป็นเรื่องยากที่จะต่อรองให้มีความเท่าเทียมกัน แต่ในการเล่นหมากล้อมนั้นมีระบบแฮนดิแคปที่สมดุล ซึ่งช่วยให้ผู้เล่นที่แข็งแกร่งสามารถเล่นกับผู้เล่นที่อ่อนแอกว่าได้อย่างเท่าเทียมกันและรับความท้าทายอย่างเต็มที่ ด้วยแฮนดิแคปที่เหมาะสม ผู้เล่นแต่ละคนจะมีโอกาสชนะเท่าๆกัน
“เมื่อฉันเริ่มเรียนหมากล้อม ฉันรู้สึกทึ่งมาก หมากล้อมมีการผสมผสานระหว่างกลยุทธ์และชั้นเชิงที่คล้ายกันซึ่งสามารถพบในหมากรุก และหมากล้อมนั้นมีเพียงกฎง่ายๆไม่กี่ข้อ แต่ทำให้ฉันได้ค้นพบโลกใหม่แห่งความเป็นไปได้และความคิดสร้างสรรค์ ผู้เล่นหมากรุกอาจพบว่าพวกเขาสามารถใช้ประสบการณ์หมากรุกเพื่อพัฒนาในการเล่นหมากล้อมได้อย่างรวดเร็ว ฉันอยากแนะนำให้เรียนรู้หมากล้อม เกมที่มีอายุยาวนานแต่ยังคงใหม่ตลอดกาล”
Natasha Regan, ตัวแทนของทีมชาติหญิงทั้งหมากรุก และ หมากล้อมของอังกฤษ
สิ่งที่เหมือนกันระหว่างหมากรุกและหมากล้อม
Visualisation (reading) การจินตนาการ (อ่านหมาก)
ความสามารถในการอ่านหมากล่วงหน้าในหลายตาเดินเป็นปัจจัยสำคัญในความแข็งแกร่งของทั้งสองเกม ในเกมหมากรุกมักถูกมองว่าเป็นเกมที่อาศัยกลยุทธ์เป็นหลัก ในขณะที่หมากล้อมต้องอาศัยทั้งความสมดุลและกลยุทธ์ไปพร้อมๆกัน
Initiative ความคิดริเริ่ม
ในการเล่นหมากรุกและหมากล้อม ผู้เล่นที่มีความริเริ่ม มีแนวโน้วที่จะเป็นผู้ควบคุมเกมได้มากกว่าอีกฝ่าย ในหมากล้อมอาจเกิดการริเริ่มโจมตีในคนละส่วนของกระดานของกระดานในช่วงเวลาเดียวกัน ดังนั้นในขณะที่เล่นจึงเกินการเปรียบเทียบว่าฝ่ายใดโจมตีจุดที่ใหญ่กว่ากัน
Initiative ในหมากล้อมเรียกว่า มือนำ (Sente) คือการเดินหมากที่สำคัญบนกระดาน การโจมตีกลุ่มหมาก หรือจุดที่ใหญ่ จนคู่ต่อสู่มิอาจละมือไปเล่นในส่วนอื่นของกระดานได้ ดังนั้น หากผู้เล่นสามารถเดินหมากที่เป็นมือนำได้มากก็จะสามารถควบคุมสถานการณ์ส่วนใหญ่บนกระดานได้นั้นเอง)
Pattern Recognition การจดจำรูปแบบ
ผู้เล่นหมากรุกระดับสูง จะสามารถจดจำตำแหน่งและรูปแบบที่สำคัญได้ รวมถึงสามารถประเมิณได้ว่าคู่แข่งมีระดับฝีมือที่สูงหรือไม่จากรูปแบบการเดินหมาก ในเกมหมากล้อมก็สามารถดูจากรูปร่างของหมากได้เช่นเดียวกัน
รูปแบบของหมากในการเรียนหมากล้อม ผู้เล่นจะรู้จักในชื่อเรียก โจเซกิ หรือสูตรมุม ที่มีการคิดหรือเล่นโดยนักหมากล้อมระดับสูง ทำให้ผู้เล่นสามารถเรียนรู้และจดจำเพื่อนำไปปรับใช้ในเกมของตนเองได้
Sacrifices and Exchanges การเสียสละและการแลกเปลี่ยน
ทั้งหมากรุกและหมากล้อมเปิดโอกาสให้ผู้เล่นสามารถใช้กลยุทธ์เหล่านี้อย่างสร้างสรรค์
Immediate profit การค้ากำไร
สิ่งนี้ถือเป็นเป้าหมายสำคัญของการเล่นหมากรุก ความคุ้มค่าของการแลกเปลี่ยน เช่นเดียวกับหมากล้อมที่ให้ความสำคัญกับทั้งการค้ากำไร(พื้นที่) รวมถึงอิทธิพลจากตำแหน่งของหมาก
สิ่งที่ต่างกันระหว่างหมากรุกและหมากล้อม
Studying openings การศึกษาช่วงเปิดเกม
การศึกษาช่วงเปิดเกมมีความสำคัญมากในการเล่นหมากรุก แต่ไม่ค่อยส่งผลมากเมื่อเทียบกับการเล่นหมากล้อมซึ่งเกมมือสมัครเล่นส่วนใหญ่ตัดสินกันที่กลางเกม
Domination of the centre การควบคุมบริเวณกลางกระดาน
จุดเริ่มต้นที่ดีในการเล่นหมากรุกคือตำแหน่งบริเวณตรงกลาง ซึ่งแตกต่างจากหมากล้อมที่การสร้างพื้นที่สามารถเกิดขึ้นได้ง่ายกว่าจากบริเวณมุมและข้างกระดาน
Playing for a draw การเล่นเพื่อผลเสมอ
ด้วยสีดำหรือกับคู่ต่อสู้ที่แข็งแกร่งกว่า การเล่นหมากรุกเพื่อผลเสมออาจสมเหตุสมผล แต่ในหมากล้อมการเกิดผลเสมอเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ยากมาก
เกมหมากล้อมสีดำเป็นฝ่ายวางหมากก่อนแต่เมื่อจบเกมฝ่ายขาวจะได้เพิ่มคะแนนที่เรียนว่า โคมิ คือคะแนนที่เพิ่มฝ่ายขาว 6.5 คะแนน เพื่อป้องกันการเกิดการเสมอกัน
Balance ความสมดุล
หมากรุกผู้เล่นอาจนึกถึงความสมดุลของหมากที่เหลือบนกระดานและตำแหน่งของหมากนั้น แต่ในการเล่นหมากล้อมความสมดุลคือสิ่งที่สำคัญมาก ผู้เล่นมักจะกังวลว่าถ้าคุณได้บางอย่างจากส่วนนี้ แล้วคุณอาจจะสูญเสียบางอย่างในส่วนอื่นเช่นกัน ดังนั้นในระหว่างการเล่นผู้เล่นจึงต้องคำนวนผลประโยชน์เพื่อหาจุดที่คุมค่าที่สุดเสมอ การเลือกตำแหน่งในการเดินหมากจึงต้องคำนึงถึง ความสมดุลระหว่างการโจมตีและการป้องกัน อาณาเขตหรืออิทธิพล และอื่น ๆ
Thinking ความคิด
Bill Hartston (British International Master) กล่าวว่าในขณะที่รอฝ่ายตรงข้ามวางหมากเขาแทบไม่ได้คิดถึงการวางหมากครั้งต่อไป อาจะเป็นเพราะการเดินแต่ละหมากทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและมีความเป็นไปได้ที่หลากหลาย ดังนั้นในขณะที่รอการเดินหมากจากฝ่ายตรงข้าม ความคิดส่วนใหญ่จึงเป็นกระประเมิณสถาณการณ์โดยรวม เช่น การประเมิณคะแนนหรือพื้นที่ เตรียมตั้งรับหรือจุดสำคัญอื่น เพื่อสามารถเล่นได้เมื่อกลับมาได้มือนำอีกครั้ง
Ending จบเกม
ผลลัพธ์สุดท้ายในการเล่นหมากรุกนั้นเป็นสิ่งที่ชัดเจน แต่ในเกมหมากล้อมผลลัพธ์อาจไม่ชัดเจนจนกว่าจะมีการนับคะแนนเมื่อจบเกม ดังนั้นในขณะที่เล่นผู้เล่นจึงจำเป็นเป็นต้องคำนวนความได้เปรียบเสียเปรียบเสมอ เพื่อที่จะได้รู้ว่าควรเล่นหมากแบบปลอดภัย หรือหากมีคะแนนที่ตามอาจจำเป็นต้องเล่นหมากที่มาความเสี่ยงเพื่อในเกิดผลลัพธ์ที่เปลี่ยนไป
Handicaps การต่อหมาก
หมากรุกการต่อหมากมักไม่ได้รับความนิยมเพราะอาจส่งผลต่อเกมบนกระดานเป็นอย่างมาก แต่ในขณะที่หมากล้อมถือเป็นเรื่องที่ปกติ การต่อหมากไม่ได้ส่งผลต่อรูปแบบการเล่น แต่ทำให้เกิดความเท่าเทียมมากยิ่งขึ้น เช่นหากผู้เล่นมีระดับฝีมือที่ต่ำกว่าอีกฝ่ายมักจะได้เริ่มเล่นก่อน หรือมีหมากบนกระดานก่อนเริ่มเกม
หวังว่าบทความนี้กับทำให้ผู้อ่านรู้ถึงความแตกต่างระกว่างหมากรุกและหมากล้อม สุดท้ายแล้วไม่ว่าจะเลือกเล่นเกมกระดานไหน ผู้เล่นก็จะได้ประโยชน์ที่ดีจากการเล่นเสมอ แต่ถ้าหากอยากเริ่มรู้จักหมากล้อมมากยิ่งขึ้น สามารถลงทะเบียนทดลองเรียนกับเราโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายได้ที่ @gosquared
ที่มา https://www.britgo.org/
